Bu yazının öncülü “Arduino ile 4x4x4 Led Küp… “
Önceki yazıda biraz daha şema ve devre tasarımından bahsetmiş, işin daha çok mekanik kısmını içeren led yapının oluşturulmasını ise bu yazıya bırakmıştım. 4^3 küp için öncelikle ölçüleri düşündüm. Her katta 16 adet led olacak, karenin her kenarında da dörder adet led olacak. Her kenarı 9cm’lik bir kare işimi görecek gibiydi. Her kenarda 0.cm, 3.cm., 6.cm. ve 9.cm.’lik yerlere birer led koyarsam, 9cm^3’lük bir küp elde edebiliyor ve tahminlerime göre çok da küçük olmadığı için rahatlıkla çalışabiliyordum. Öncelikle bunun şemasını çizdim. Bu şemayı kullanarak da çalışmama yardımcı olacak ahşap üzerine 5mm.’lik çapta delikler açtım. Her katın bağlantılarını yapacağım zeminim hazırdı. Burada ufak bir dikkat. Her delik eşit derinlikte olsun isteyeceksinizdir. En kolay yolu da fotoğraftaki gibi matkabın ucuna belli bir yere bant çekmek bu gibi durumlarda. Böylece her deliği eşit derinlikte tutabilirsiniz. Bunu yaklaşık olarak ledlerin şeffaf kısımlarının uzunlukları kadar yapmanızı tavsiye ederim.
Kimi videolarda led bacakları birbirleri ile direkt olarak bağlanmış. Bu çok da güven vermedi bana. Daha sağlam bir yapı oluşturmak için bir temel ve kolon düzeni getirmek istedim. Bunun için de bakır kablo aradım ancak bulamadım evde. Elimde iki kalınlıkta alüminyum tel vardı. Kalın olanı oldukça sağlam olacaktı. Bunlardan 15’er cm.’lik çubuklar yaptım. Her katta zemin için 6 adet tel, katlar arası led bağlantıları için de toplam 16 tele ihtiyacım vardı. Toplamda 40 adet el kesmem gerekiyordu.
Öncelikle daha kalın olan 1.2mm çapındakini denedim. Yanlış seçim yaptığım tabi ki lehimlemeye başlayınca ortaya çıktı. Alüminyum teller bakır teller aksine çok zor lehim tutuyor ve bu kalınlık çok fazla geliyordu. Yaklaşık 40 teli kesmeden önce iki üç tanesi ile deneme yapmış olsaydım boşa bu kadar iş çıkmayacaktı. Başka bir yerde kullanmak için o sevdadan vaz geçtim ve 0.6mm. çapındaki teli kullanmaya karar verdim. Aşağıdaki ilk video o daha kalın tellerin kesilişi. İkinci video ise akıllanıp kısa tellere geçiş sonrası her kısa teli nasıl tam düzleştirdiğim ve daha sağlam hale getirdiğimin tekniğini gösteren video. Bu ikinci adımı mutlaka yapın derim.
Tüm teller kesildikten ve düzleştirildiğinden sonraki adım artık ilk katın lehimi idi. Dizaynınızı unutmayınız. Tüm anotlar (+ uçlar / ledlerin uzun bacakları) dikeyde birleşecek ve kolonları oluşturacak, her katot ise (- uçlar / ledlerin kısa bacakları) yatay düzlemde birleşip satırları oluşturacak. Toplamda 16 adet kolon ve 4 adet de kat çıkışı olmak üzere 20 adet çıkış kablomuz olacak led küpten. Bunun için zemine yerleştireceğimiz ledlerin anotlarını (uzun bacaklar) o kalın telden kestiğim küçük bir tele dolayıp her birisinde birer halka oluşturdum. Bu halkaları her katta üst üste getirince ve o deliklerden de dikey teli geçirince katlar arası kolon bağlantısını da kolaylıkla yapabilecektim. Aşağıdaki fotoğraflarda bunu görebilirsiniz:
Ledleri lehimlerken alüminyum gerçekten sıkıntılı. Bu yüzden ek olarak lehim pastası da kullanmak zorunda kaldım. Bu aşağıdaki videoda göreceğiniz gibi işi oldukça kolaylaştırdı. Dikkat etmeniz gereken şey elbette ledlerin fazla ısıdan dolayı yanmaması. Bu yüzden de her kat bitiminde mutlaka ledleri test ettim. Yanmış olan varsa ona hızlıca müdahale edebilmenin en iyi yolu tam bu aşama. Katları çıktıktan sonra uğraşmak zorunda olacağınız cisim artık 3 boyutlu olacağından bu test işini asla atlamayın.
Her kat yapımı bittikten sonra artık işin ciddi tarafına geldim. Dizaynıma göre mantıken tümünü üst üste koyduğumda her şey yerli yerine oturacak ve anotlar arası 16 adet bağlantıyı da yapabilirdim artık. Neyse ki milimlik kaymalar dışında bir sorunla karşılaşmadım. Çok daha iyi yapılabilirdi ancak ilk deneme için bence yeterli.
Bu aşamada da artık son bir led testi gerekiyor. Bunu da hallettim Büyük mutluluk, hiçbir ledde sorun yok.
Bundan sonraki iş de Arduino devre ile bu küpü bir araya getirmek ve ara bağlantıları da halletmek. Önceki yazıda bahsettiğim devreleri ve kabloları bir kutuya yerleştirmeye karar verdim. Evde eski bir parfüm şişesi kutusu buldum. Üstünü siyah sprey boyayla boyadım ve hazır olan delik şemam ile yaklaşık 1mm.’lik delikler deldim. Küpün tüm bacaklarını bu delikli kapaktan geçirip kutunun kendisini de Arduino devresi ve kabloları için ayırdım. Tüm bağlantıları ilgili bacaklara yaptım. Buraya kadarki tek başıma çalıştığıma küfrettiğim tek aşama sanırım bu kutudaki deliklere küpün 16 telini de aynı anda geçirebilme aşamasıydı. İki kişi olursanız daha rahat olacaktır. Devre ile küp bir araya geldiğine göre artık kod ile testlere başlayabilirdim.
Buraya kadar sabredip okuduysanız şu sonuç videosunu da izleyip isterseniz işe el atabilirsiniz. Ben yıllar sonra böyle bir şeye bulaştığım için çok mutlu oldum ve tüm yapım aşamasından zevk aldım. Özlemişim bu tür “challenge”ları. Özellikle “old school” elektronik konusunda bilgilenmek için sevgili arkadaşım Fırat Tarman’ın Teknomani – YouTube kanalına abone olmayı ve takip etmeyi unutmayın. Sevgiler.